Akü arızaları kışın neden artar sorusunun cevabını
verebilmek için öncelikle akünün nelerden oluştuğunu bilmeniz gerekiyor.
Akü, enerjiyi kimyasal konumda depolayan elektrokimyasal bir
cihazdır. Kimyasal enerjiyi bağlantı kurduğu elektrik devresi aracılığıyla elektrik
enerjisine çevirerek aracın hareketi için gerekli olan enerjiyi motora iletir.
Soğuk havalarda akülerin marş gücü azalır. Buna
ilaveten araç motorunun marş alma değeri de artar. Sonuçta soğuk koşullarda
akülerin marş gücü önemli hale gelir. Çok soğuk havalarda akünün içindeki
sıvının (elektrolit) donma riski vardır.
Araç ve akü üreticileri akü tasarımını
yaparken aracın ilk marş akımındaki değerin 2 katı fazla değerindeki aküyü
seçerek bu durumun önüne geçmeye çalışır.
Araç sahiplerinin de kış aylarına
girmeden akülerinin %100'e yakın seviyelerde olup olmadığını kontrol
ettirmeleri gerekir. Kış aylarında akü bakımı için akünün elektrolit yoğunluğu
ya da durgun voltajı ölçülerek akünün dolu olup olmadığı hakkında fikir sahibi
olmak oldukça önemlidir.
Peki, Aküyü Soğuktan Koruma Yöntemleri Nelerdir?
Araçların kalbi sayılan aküyü soğuk havalarda mümkün olduğunca sağlıklı
olarak muhafaza etmek gerekiyor. Bunun için ilk yapılacakların başında,
kullanılmasa dahi, aracı belli aralıklarla 10-15 dakika boyunca çalıştırmak
geliyor.
Radyo, kalorifer gibi aküyü
yoracak ekipmanların kapatılması gerekiyor. Aküler araç çalışmıyorken de aktif
oluyor. Bu nedenle akü kapakçıklarını açarak saf su seviyesini kontrol ettirmek
de aküyü korumada yapılacaklar arasında yer alıyor. Eğer su seviyesi azalmışsa
takviye yapılarak açığın kapatılması gerekiyor. Akü soğuktan nasıl korunur
sorusunun bir diğer cevabı da soğuk havalarda aracı kapalı mekanda
muhafaza etmek oluyor. Böylece akünün donmasının önüne geçiliyor. Bu nedenle
aracın çok soğuk havalarda otopark ya da garajda durması gerekiyor. Şayet böyle
bir yer yoksa branda ile de soğuk havanın etkisi bir miktar kırılabilir.
Gösterge lambaları da akü hakkında önemli sinyaller veriyor. Lambaların
parlaklığı normalden daha az ise bu durum akünün bittiğinin işareti oluyor.
Gösterge panelinde yer alan akü lambası da yine akünün bittiği durumda sürekli
yanık halde duruyor. Aracın aniden yolda durması ve hiç çalışmaması
durumunda zorlanmaması gerekiyor. Çalışması için marşa basarak ısrarcı
olunduğu takdirde akü ciddi zararlar görebilir. Böyle anlarda kısa süreli çözüm
olarak başka bir araçtan aktarma istenmesi o an için iş görüyor. Tüm yolları
deneyip yine de çözüm bulunamadığı, akünün korunamadığı hallerde geriye tek
seçenek olarak akü değişimi kalıyor.
Akü Araçta Veya Stokta Nasıl Muhafaza Edilir?
Akü stoklama yapılırken depolanacak alanın kapalı olması en önemli
etkendir. Açık havada ki stoklamalarda toz ve yağışlar akünün kendiliğinden
deşarjını artırır. Çünkü akülerin deşarj oranları sıcaklık ile paralel olarak
artar veya azalır. Genel bir veriye göre her 10 derecelik bir artışta kayıp
kendiliğinden iki katına çıkar. Bu nedenle ideal stoklama sıcaklığı 10-16
derece arasında olabileceği kabul edilir.
Akünüz aracınızda
takılı ise sıcak havaların da etkisi ile akü marş basım gücü artacak buna
karşılık akünüzdeki korozyon(yıpranma) da artacaktır. Bu nedenle sıcak
havalarda kullanılan akülerin ömürleri daha kısa olacaktır.
Akünüzün Ömrünü Uzatan Tavsiyeler
Öncelikli olarak Toz, çamur ve yağ gibi kirlilik kaynakları
akünüzün kutusuna zarar verebilir. Bu yüzden aracınızı servise götürdüğünüzde,
akünüzün de temizlendiğinden ve kutup başlarının kontrol edildiğinden emin
olun.
Eğer kutup başlarında korozyon veya asit görürseniz,
su ile temizledikten sonra kutup başı bağlantılarına bir miktar yağ
sürerek bir daha olmasını engelleyebilirsiniz. Bir diğeri ise akünüzün çok
soğuklara ve aşırı sıcaklara karşı korumasını sağlayabilirsiniz. Çünkü her 10
derecelik sıcaklık artışı ya da aşırı soğuklar akünüzün ömrünü yarı yarıya
azaltır. Bu nedenler sert iklimlerde yaşıyorsanız akünüzü soğuktan
korumalısınız.
Aracınız kapalıyken açık bırakılan far veya radyo, bazen
akünüzün bitmesine sebep olur. Düzenli olarak bu duruma maruz
kalmak akünüzün ömrünü kısaltacaktır. Dolayısıyla, motor çalışmazken
farlarınızı ve enerji harcayan diğer donanımları da kapalı tutmaya özen
gösterin. Aracınızla seyahat ederken, akü sarsıntıya ve titreşime maruz kalır.
Yerine sağlam takılmamış bir akü sarsıntıya maruz kaldıktan
sonra, asit kaçırması veya bağlantı kablolarını başka ekipmanlara temas etmesi
sonucu aracınıza zarar verebilir. Bu yüzden akünüzün yerine tam olarak
oturduğundan emin olun.
Son zamanlarda
aracınızın marşında problem yaşıyorsanız, aracınızı yetkili bir servise
götürün. Bunun sebebi biten akünüz olabileceği gibi, yıpranmış bir
alternatör diyotu veya şarj sisteminizdeki bir problem gibi pek çok farklı şey
de olabilir. En doğru teşhisi, yetkin ve uzman bir servis koyacaktır.
Unutmayın ki, akülerin de bir kullanım ömrü vardır. İdeal kullanım süreleri 3-5
yıl arasındadır. Eğer son zamanlarda akünüz şarj tutmuyorsa ve bahsettiğimiz
yaş aralığında ise, yüksek ihtimalle yeni bir akü almanın vakti gelmiş
demektir
